BESTEL DE BRIEVEN VAN MARSILIO FICINO
AANMELDEN VOOR HET SYMPOSIUM OVER VRIENDSCHAP OP 29 NOVEMBER 2025
In de vijftiende eeuw, te midden van de schittering van de Florentijnse Renaissance, schreef de filosoof en priester Marsilio Ficino (1433-1499) honderden brieven aan vrienden, leerlingen, kunstenaars en geestelijken. Deze brieven – bezield door humanistische warmte en filosofische diepgang – vormen een levend getuigenis van zijn overtuiging dat vriendschap de ware brug is tussen het menselijke en het goddelijke. De brieven van Marsilio Ficino is één van de zes boeken die worden aanbevolen bij het symposium van Stichting Rozenkruis over vriendschap op zaterdag 29 november in Bilthoven.
In Ficino’s wereldbeeld, geworteld in de Platoons-christelijke traditie, is de vriendschap meer dan een sociale band: zij is een geestelijke verbinding tussen zielen die dezelfde liefde voor waarheid en schoonheid delen. In een van zijn bekendste brieven schrijft hij:
“Vriendschap is niets anders dan de vereniging van zielen door de band van de deugd; zij is een weerspiegeling van de goddelijke liefde zelf.”
Voor Ficino is de ware vriend iemand die de ziel van de ander herkent als verwant aan de eigen ziel – niet door toeval, maar door een harmonische afstemming die uit de hemelse orde voortvloeit. Deze gedachte, dat vriendschap een kosmische dimensie heeft, loopt als een gouden draad door zijn correspondentie met tijdgenoten als Lorenzo de’ Medici en Giovanni Cavalcanti.
In zijn brieven moedigt Ficino zijn vrienden voortdurend aan om de geestelijke klant van vriendschap te cultiveren. Hij schrijft dat men de ander niet moet liefhebben “omdat hij nuttig of aangenaam is”, maar “omdat hij goed is”. Deze nadruk op het morele en het geestelijke onderscheidt zijn denken van de louter wereldlijke opvattingen over kameraadschap. Ficino ziet vriendschap als een oefening in deugd, een gezamenlijke zoektocht naar wijsheid.
Tegelijkertijd is zijn toon nooit afstandelijk of academisch. Zijn brieven ademen warmte, humor en menselijkheid. Wanneer hij een vriend bemoedigt die door melancholie wordt geplaagd, schrijft hij:
“Wanneer de hemel zich verduistert, denk dan aan de zon die achter de wolken blijft schijnen. Zo blijft ook de goddelijke liefde in onze vriendschap, zelfs wanneer het hart zwaar is.”
Het is deze innige mengeling van filosofie en tederheid die de brieven van Ficino tot vandaag levend maakt. In een tijd waarin vriendschap vaak vluchtig en digitaal is geworden, biedt Ficino’s stem een tijdloze herinnering aan de diepte die in menselijke verbondenheid schuilt.
Het boek De brieven van Marcilio Ficino brengt een ruime selectie van zijn meest ontroerende en verhelderende brieven in een frisse, toegankelijke vertaling. Lezers krijgen niet alleen een inkijk in het spirituele leven van een van de grootste denkers van de Renaissance, maar ook een bron van inspiratie voor het eigen bestaan.
Ficino’s woorden nodigen ons uit om vriendschap opnieuw te zien als wat zij werkelijk kan zijn: een spiegel van de ziel en een oefening in goddelijke liefde. In zijn brieven klinkt een eeuwige waarheid door – dat geen enkel mens op zichzelf volledig kan zijn, maar slechts in de vriendschap zijn ware voltooiing vindt.
BESTEL DE BRIEVEN VAN MARSILIO FICINO
AANMELDEN VOOR HET SYMPOSIUM OVER VRIENDSCHAP OP 29 NOVEMBER 2025
ZES BOEKEN DIE WORDEN AANBEVOLEN BIJ HET SYMPOSIUM