INSCHRIJVEN VOOR HET SYMPOSIUM OVER VRIENDSCHAP OP 29 NOVEMBER 2025
Manuela Kalsky ziet hoe ‘wij-zij’ denken in onze samenleving de overhand krijgt, en onderlinge verbondenheid en gemeenschapsvorming in de weg staat. Hoe denken wij zelf? Kalsky zal ons bij ons eigen denken bepalen om vervolgens een lans te breken voor verandering van ons denken. Van ‘wij-zij’ naar ‘en-en’. Manuela bekleedt als bijzonder hoogleraar de Karen Armstrong Leerstoel voor Religie, Waarden en Maatschappelijke Transformaties aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Zij komt spreken op het symposium over vriendschap op 29 november 2025 in Bilthoven. Haar boek 'Flexibel geloven - Zingeving voorbij de grenzen van religies' is één van de zes boeken die worden aanbevolen bij het vriendschap-symposium.
Manuela Kalsky en Frieda Pruim ons uit tot een nieuw soort geloven – een geloof dat meebeweegt met de tijd, de mens en zijn zoektocht naar betekenis. Flexibel geloven – Zingeving voorbij de grenzen van religies is een openhartig en inspirerend boek dat laat zien hoe mensen vandaag de dag hun spirituele weg vinden buiten de oude hokjes van ‘kerk’ of ‘doctrine’.
Het boek opent met een herkenbare schets van onze veranderde religieuze werkelijkheid. Waar onze grootouders nog verontwaardigd waren als iemand van kerk wisselde, vinden we het nu vanzelfsprekend dat een vriendin tijdens de ramadan vast of een buurman een Boeddhabeeld op de schoorsteen heeft staan. Kalsky en Pruim laten zien dat Nederland in korte tijd niet alleen geseculariseerd, maar ook levensbeschouwelijk enorm pluriform is geworden. En juist in die veelkleurigheid ontdekken zij een nieuwe, hoopvolle beweging: mensen die hun eigen weg vinden tussen tradities, dogma’s en overtuigingen.
Centraal in Flexibel geloven staan elf persoonlijke portretten. Zes van de geïnterviewden combineren elementen uit verschillende religieuze tradities – de zogenoemde ‘flexibele gelovigen’. Vijf anderen hebben zich bekeerd tot een andere religie. Frieda Pruim voert de gesprekken met empathie en diepgang, terwijl Manuela Kalsky de verhalen plaatst in de bredere context van religie en zingeving in Nederland. De geïnterviewden zijn divers in leeftijd, achtergrond en levensloop, maar allen delen ze een opmerkelijke openheid. Zo vertelt cabaretière Nilgün Yerli over haar multireligieuze huwelijk, waarin vier tradities samenkwamen, en verhaalt Diana Vernooij hoe ze als christelijk voorganger inspiratie put uit het boeddhisme. Elk verhaal is een spiegel die de lezer uitnodigt na te denken over de eigen levensbeschouwelijke reis.
De interviews tonen een oprechte poging om geloof en leven te verbinden, om wijsheid te vinden in verscheidenheid. De auteurs doorbreken clichés en oordelen over ‘reli-shoppers’ en laten zien dat flexibiliteit juist getuigt van spirituele volwassenheid – van de moed om zelf te denken, te voelen en te kiezen.
Kalsky biedt in haar slotbeschouwing een heldere analyse van deze tijd. Ze wijst erop dat meervoudige religieuze identiteiten niet leiden tot oppervlakkigheid, maar tot bruggen tussen mensen en culturen. In een wereld vol polarisatie en ‘wij-zij’-denken is dat een bevrijdende boodschap. De fotografie van Jocelyne Moreau versterkt de verhalen en geeft een gezicht aan de veelvormigheid van spiritueel Nederland. Het is een boek dat uitnodigt tot gesprek – over vriendschap tussen overtuigingen, over respect, en over de diepte die ontstaat als we onze grenzen durven te verleggen.
Wie Manuela Kalsky hoort spreken op het symposium over vriendschap van Stichting Rozenkruis, zal in dit boek haar visie herkennen: dat zingeving begint waar ontmoeting plaatsvindt. Flexibel geloven is niet alleen een pleidooi voor tolerantie, maar ook een ode aan de menselijke zoektocht naar verbinding – met de ander, met het heilige, en met onszelf.
INSCHRIJVEN VOOR HET SYMPOSIUM OVER VRIENDSCHAP OP 29 NOVEMBER 2025
ZES BOEKEN DIE WORDEN AANBEVOLEN BIJ HET SYMPOSIUM