Tekst achterflap
'Iedere mens is vrij; hij is als een eigen God; hij kan zich in dit leven in toorn of in licht veranderen. Waarmee iemand zich kleedt, laat zien wie hij is. U kunt niet zeggen dat u niet in God leeft en bestaat, of dat God iets vreemds, onbekends is, wat u niet kunt bereiken. Waar u nu bent, daar is de poort naar God.'
In Morgenrood in opgang maakt Jacob Bohme (1575-1624), de Philosophus Teutonicus, zoals hij werd genoemd, ons deelgenoot van zijn eigen diepste, innerlijke bevindingen. Hij tracht in zijn Aurora 'een beschrijving te geven naar de natuur hoe alles geworden is' en te verklaren 'hoe de beide hoedanigheden kwaad en goed zijn geworden, waaruit alle dingen hun oorsprong hebben en hoe het nu is en werkt [...]'.
De diepgang van het boek is ongekend en Bohmes benadering is revolutionair. Hij schrijft vrijuit over hemel en hel, over de zeven brongeesten, over engelen en duivelen, heeft een dialoog met Lucifer zelf en daagt geleerden, theologen en dominees uit. En vooral schrijft hij over de mens, dat mysterieuze dubbelwezen, die al deze dingen en meer - namelijk de gehele godheid en de gehele schepping - in zichzelf herkennen kan als hij zijn geest maar laat samenvloeien met die van de godheid. Want in alles openbaart zich de godheid op dezelfde wijze, iedere openbaring is en komt op dezelfde wijze tot stand. Wie 'samensmelt met de zeven brongeesten', harmonisch en toegewijd, kent God en de schepping, en God kent hem.
Het lezen van Morgenrood in opgang is een grote innerlijke vreugde, maar tegelijk is deze zienswijze zo anders, dat de lezer vaker zijn inzichten 180˚ zal willen bijstellen. Dankzij Bohmes nieuwe begrippenkader is hij dan in staat te begrijpen 'hoe het nu is en werkt en hoe het aan het einde van deze tijd worden zal'.
Deze heruitgave van Morgenrood in opgang is een geheel nieuwe vertaling gebaseerd op de oorspronkelijke Urschrift, dat is het handschrift van Jacob Bohme zelf, zoals dat door Werner Buddecke in 1963 is gepubliceerd.
Recensie/Quote
Er is een aantal auteurs uit het verleden, die geen vrijmetselaar waren, maar van wie het werk voor menige vrijmetselaar uitermate interessant is. Al was het ‘alleen inspiratie. Om er slechts 2 als te noemen als voorbeeld voor velen: Comenius en Böhme. Twee auteurs die, elk op hun eigen wijze, vragen behandelen die ook de hedendaagse vrijmetselaar aanspreken. Nu is er best veel geschreven over deze mannen. Elke geïnteresseerde vrijmetselaar kan zich dus, als hij zich daarop toelegt, een beeld vormen van het leven en werken van deze mystici /wijsgeren.
Ook is hun oorspronkelijke werk niet echt onvindbaar, maar het zal niet veel lezers gegeven zijn de inhoud van deze geschriften tot zich te nemen. Vandaar dat het zo’n feest is dat de Rozekruis Pers heeft besloten een nieuwe en sprankelende vertaling op de markt te brengen van Böhmes ‘Aurora, Morgenrood in opgang, dat is, De wortel of de moeder van de filosofie, astrologie en theologie naar de beschrijving van de natuur’. Het betreft een nieuwe vertaling aan de hand van Böhmes oertekst uit 1612.
In de flaptekst staat te lezen: ‘De diepgang van het boek is ongekend en Böhmes benadering is revolutionair. Hij schrijft vrijuit over hemel en hel, over de zeven brongeesten, over engelen en duivelen, heeft een dialoog met Lucifer zelf en daagt geleerden, theologen en dominees uit. En vooral schrijft hij over de mens, dat mysterieuze dubbelwezen, dat al deze dingen en meer – namelijk de gehele godheid en de gehele schepping-in zichzelf herkennen kan als hij zijn geest maar laat samenvloeien met die van de godheid. Want in alles openbaart zich de godheid op dezelfde wijze, iedere openbaring is en komt op dezelfde wijze tot stand. Wie ‘samensmelt met de zeven brongeesten‘, harmonisch en toegewijd, kent God en de schepping. en God kent hem’.
Hoewel de vrijmetselaar zich wat bescheidener opstelt en er genoegen mee neemt zichzelf te leren kennen, zal hij zich in zijn openstaan-voor-de-wereld heel goed kunnen vinden in de gedachtegang van Böhme. Als het de lezer lukt zich open te stellen voor de gedachten van Böhme, zal het lezen van deze tekst van Morgenrood in opgang een grote innerlijke vreugde brengen. Maar tegelijk is de zienswijze van Böhme fundamenteel anders dan die welke in onze huidige tijd de boventoon voert.
Vaak zal de lezer dus uitgenodigd worden zijn inzichten in de werkelijkheid te toetsen aan inzichten die welhaast 180º anders lopen dan zijn eigen ideeën hem voorschotelen. Het ideeënkader van Böhme stelt de oplettende lezer in de gelegenheid zijn eigen denk- en voelmatrijs vanuit een andere positie te herbezien. En mogelijk leidt dat tot het herwaarderen van de waarden die voor die lezer tot op dat moment hebben gegolden. En dat is toch een rijke beloning voor een activiteit die op zichzelf al aangenaam is: het lezen van een sprankelende en soepel geschreven tekst. Een dubbele beloning voor de leesactiviteit dus.
Een voorproefje:
(Hoofdstuk VIII, OVER HET GEHELE CORPUS VAN EEN ENGELENKONINKRIJK. DE GROTE GEHEIMENIS, regel 94-96)
‘Merkt dit in het bijzonder op, want het is de kern. Wanneer de hitte opstijgt in de zoetheid en de bron van de zoetheid ontsteekt, dan brandt het vuur in de zoete hoedanigheid en omdat die zoetheid een lieflijk en fijn bronwater is, matigt het de hitte en dooft het vuur uit en dan blijft slechts het vreugdevolle licht in de zoete bron over en de hitte is nog slechts een zachte warmte, zoals die welke aanwezig kan zijn in een mens die een sanguinisch temperament heeft, ook bij hem is de hitte slechts een aangename warmte, als hij zich echt matig gedraagt. Diezelfde vriendelijke liefde, dat licht, vuur, gaat op in de zoete hoedanigheid, in de bittere en de zure en ontsteekt de zure en bittere kwaliteiten en voedt en drenkt hen met het zoete sap van haar liefde, verkwikt hen en verlicht hen en maakt hen levend en vriendelijk’
De mystieke inzichten van Böhme (1575-1624) zijn dus nu toegankelijk voor de hedendaagse lezer. Dat hij zich daaraan lave!
Bron: artikel van Frans Krap uit het tijdschrift ‘Vrijmetselarij’, jaargang 73, Februari 2019
