Korte beschrijving/Annotatie

De veertiende-eeuwse Duitse prediker Johannes Tauler had contact met meester Eckehart, Heinrich Seuse, Jan van Ruusbroec en de geheimzinnige Gottesfreund von Oberland. Theorie is echter niet zijn uitgangspunt. Hij richt zich op het leven van de mens, die allerlei valkuilen moet overwinnen om het innerlijke leven te kunnen benaderen. Dat noemt hij ‘de weg naar binnen’. Praktische werken brengen de mens dichter bij God, maar pas door de deemoed zal de innerlijke vernieuwing bereikt kunnen worden.

Tekst achterflap

'Ik zal je de kortste en meest eenvoudige weg vertellen: keer in het diepste van je ziel en beproef wat je het meest hindert, wat je het meest van je doel afhoudt; richt daarop je blik. Gooi die steen in het diepst van de Rijn. Doe je dat niet, dan kun je net zo goed tot aan het einde van de wereld lopen en la het mogelijke doen, het helpt je geen zier. Het mes dat het vlees van het bot scheidt heet: sterven naar de eigen wil en naar het verlangen voor het eigene. Veel mensen doden de natuur, maar laten de gebreken leven; dat wordt nooit wat.'

Johannes Tauler (ca. 1300-1361), die met Meester Eckhart, Heinrich Seuse en Jan van Ruusbroec de Rijnlandse mystiek bepaalden, is tegenwoordig nog slechts bekend om zijn ongeveer tachtig preken die bewaard zijn gebleven. Dit korte citaat uit één van de preken van de middeleeuwse denker laat op onnavolgbaar directe wijze zien hoe actueel zijn woord is gebleven voor de zoekende mens. Op geen enkele manier wordt er een compromis voorgesteld, de echte zoeker wordt direct benaderd en aangepakt. Klaar en helder schuift deze wijsgeer ieder bezwaar opzij dat de sterfelijke mens eventueel kan aandragen om de weg naar he tinnerlijk 'nog een tijdje uit te stellen'. 
Tussen toen en nu is veel veranderd. Zeven eeuwen na Taulers optreden in Straatsburg en Keulen is het werelddecor meerdere malen totaal gewijzigd. Niets lijkt meer op hoe het toen was. En toch zijn zijn woord en zijn benadering nog steeds actueel. Want de weg naar binnen blijft eeuwig dezelfde. Voor wie werkelijk op weg gaat naar het innerlijk, wie echt in de zielengrond wil verzinken, is praktische raad onontbeerlijk. En op dat moment ervaart de lezer Tauler, deze kenner van de natuurlijke mens én van de goddelijke natuur, als een trouwe vriend, die je bij elke stap helpt en die je niet graag zou missen. 

Beschrijving

De veertiende-eeuwse Duitse predikheer Johannes Tauler wordt gereken tot de Rijnlandse mystiek. Hij heeft in contact gestaan met alle grote mystieke namen van zijn tijd: meester Eckhart, Heinrich Suso, Jan van Ruus-broeck, en de geheimzinnige Gottesfreund von Oberland . Toch komt hij uit zijn preken naar voren als een bijzonder praktische leraar, die niet wegzweeft. Hij omschrijft de valkuilen van de mens op weg naar het innerlijke, spirituele leven, het leven van de ziel, en schroomt niet om man en paard te noemen.

Tauler houdt ervan om in te gaan op de moeilijkheden van de innerlijke weg. Hij doorgrondt deze valkuilen, en haalt ze met pakkende voorbeelden onderuit. Voor hem had innerlijk weten pas zin als het in praktisch leven kon worden gerealiseerd, en met talloze voorbeelden uit de praktijk maakt hij zijn onderricht aanschouwelijk. Daarbij richt hij voortdurend de aandacht op een zedelijk-religieus leven; want het is niet denken of mediteren dat de innerlijke vernieuwing van de mens nabij brengt, maar een levenshouding die de juiste voorwaarden realiseert en volhoudt. Heel wat van hetgeen Tauler zegt kan de mens van dienst zijn, die aan het begin van de eenentwintigste eeuw zijn weg naar binnen zoekt.

Het persoonlijk verkeren met en het beleven van God, zijn het doel van de weg. Door praktische werken komt dat naderbij, maar het is niet zo dat de optelsom van geloof en al zijn goede daden de mens goddelijk maakt. Dat is nog zo'n valkuil. Nee; het is uiteindelijk de deemoed, de ware gelatenheid of zelfovergave, het niet mijn, maar Uw wil geschiede. Dan is het God die het bewerkstelligt, het hoe blijft voor ieder verborgen.

Details